مراحل رشد و تربیت فرزند

 

مراحل رشد و تربیت فرزند

در عصر حاضر که همه چیز با شتاب در در تغییر و تحول است دامنه دگرگونی به کانون خانواده نیز نفوذ کرده و روابط و مناسبات انسانی را در شبکه ارتباطی خانوادگی به شدت زیر تأثیر گرفته است

مشخصات فایل

تعداد صفحات	27
حجم	0 کیلوبایت
فرمت فایل اصلی	doc
دسته بندی	فقه و حقوق اسلامی

توضیحات کامل

مراحل رشد و تربیت فرزند

 

مقدمه

 

در عصر حاضر که همه چیز با شتاب در در تغییر و تحول است دامنه دگرگونی به کانون خانواده نیز نفوذ کرده و روابط و مناسبات انسانی را در شبکه ارتباطی خانوادگی به شدت زیر تأثیر گرفته است، به گونه ای که گاهی پدران و مادران پاسخ روشنی برای مسائل اخلاقی و تربیتی خود و فرزندانشان نمی‌یابند و مضطربانه می‌پرسند اکنون چه باید کرد؟ آیا سرانجام می‌توانیم در تربیت فرزندانمان موفق شویم؟ و آیا می‌توانیم بر این همه پیچیدگی و تنوع مشکلات موجود فائق آییم؟ طرح پرسش‌هایی از این قبیل هم امید بخش است و هم نگران کننده از جهت اینکه پدر و مادر در اندیشة تربیت فرزندان خود هستند و به این مهم می‌اندیشند، جای بسی امیدواری است زیرا تا زمانی که در فکر چیزی نباشیم به آن راه نخواهیم برد و از جهت دیگر احساس نوعی عدم اعتماد به نفس در پدران و مادران نگرانی آور می‌باشد زیرا به موازات پیچیدگی روز افزون روابط انسانی بویژه در رابطه پدر و مادر با فرزندان سطح آگاهی و دانش تربیتی خانواده ها ارتقاء نمی‌یابد و از همین روی پاره‌ای از پدران و مادران از آهنگ پرشتاب تحول تبعیت نمی‌کنند و یک نوع شکاف بین آنها و فرزندان پدید می‌آید شایسته است که در ارتباط با تربیت، اهمیت آن و معضلات مبتلا به آن اشاراتی داشته باشیم هر چند مختصر از کلام گهربار سرچشمه‌های زلال نور و معرفت حضرت رسول اکرم (ص) می‌فرمایند «آنکه بدون علم و آگاهی به کاری دست یازد خرابکاری و فسادش بیشتر از خدمت و اصلاح خواهد بود» و اینکه والدین در نیکی و علاقه مندی و محبت به فرزند راه افراط را پیش نگیرند گرامیشان بدارند و در ادب و تربیت آنان را نیکو گردانند تفاوت های توانایی‌های آنان را در نظر بگیرند نسبت به آنان خود رأی نباشند و دور اندیشی پیشه کنند و ... تا مورد مغفرت قرار گیرند.

 

با مراحل رشد و تربیت فرزند خود آشنا شویم

 

متذکر شدیم که برای دستیابی به رفتار صحیح با فرزند خود باید دو مرحله را طی کرد: - با خود چگونه رفتار کنیم؟ - با همسر خود چگونه رفتار کنیم؟ موفقیت در برقراری روابط بالنده با خود و همسر مقدمه‌ای برای ورود به مرحله سوم یعنی ارتباط با فرزند می‌باشد. زمینه‌های موثر در تربیت فرزند شامل موارد زیر می‌باشد:

 

-        شناخت دقیق رشد و تحول فرزند (کودک ونوجوان)

 

-        آگاهی از نیازهای روانی او

 

-        رفتار های دفاعی او را تشخیص دادن

 

-        استعداد‌های ویژه او را مورد شناسایی قرار دادن به منظور هدایت آنها

 

-        روش‌های صحیح برخورد با فرزند را شناخته و به کار گیریم

 

مراحل رشد فرزند شامل دوره‌هایی با ویژگی های مربوط به خود می‌باشد به گونه‌ای که هر دوره با دوره قبل و بعد خود متفاوت است. تفاوت مراحل رشد کمی و  کیفی بوده و به مرور زمان پا به پای تحولاتی که در اندام و اعضای بدن صورت می‌گیرد تغییراتی در ویژگی‌‌های روانی، عاطفی و اجتماعی پدید می‌آید این تغییرات به میزان وسیعی گسترده و عمیق است به گونه‌ای که می‌توان هر مرحله از رشد را به دنیای متفاوتی از سیار ادوار تشبیه نمود. دنیای ویژه‌ای با چشم‌اندازها نیازها و گرایش‌های مربوط که توجه دقیق به آنها توفیقات تربیتی و آموزشی را برای مربیان و پدرها و مادرهادر پی‌دارد. از این رو نخست به ویژگی‌های دوران مختلف رشد می‌پردازیم.

 

مراحل تریبت فرزندان

 

برای والدین مهم است که بداند فرزندش از چه مراحلی عبور می‌کند ودر هر مرحله چه ویژگی‌هایی دارد. برای مراحل رشد تقسیم‌بندی‌های مختلفی از سوی روان‌شناسان ارائه شده است. ولی تقسیم‌بندی موریس دبس در این زمینه دقیق‌تر می‌باشد.

 

-        مراحل پرستاری (تولد – 3سالگی)

 

-        مراحل کودکستانی (3-6 سالگی)

 

-        مراحل دبستانی (6- 12سالگی)

 

-        مراحل نوجوانی و بلوغ (12- 19 سالگی)

 

قبل از توضیح در مورد هر مرحله به ذکر 3 نکته مهم در باب مرحله قبل از تولد (دوره جنینی) می‌پردازیم. این دوره دوره‌ای است که کودک در رحم مادر زندگی حساسی را می‌گذارند. سلامتی جسمی و روانی یک فرزند تا حدودی متاثر از شرایط دوره جنینی است.

 

سه نکته مهم در این دوره باید موردتوجه قرار گیرد:

 

-        کمترین وجزئی‌ترین حالات روانی مادر در جنین اثر مستقیم و فوری دارد

 

-        نگرش مادر نسبت به ایفای نقش مادری نقش تعیین‌کننده‌ای در سلامت روانی فرزند دارد.

 

-        نگرش مادر به فرزند در دوره جنینی عامل موثری در آینده او تلقی می‌شود.

 

باید توجه داشت که جنین در این دوره از زندگی بی‌دفاع‌تر وآسیب‌پذیرترین زندگی را می گذراند. جنین در این 9 ماه زندگی خفیف هیچ‌گونه قدرت دفاع و عکس‌العمل ندارد بلکه حالتی انفعالی وتاثیرپذیری صرف دارد. هر حادثه اثرات پررنگ بر شخصیت جنین می گذارد بدون اینکه جنین بتواند عکس‌العملی نشان دهد حال که جنین بی‌دفاع است می‌توان گفت وضعیت جنین تابعی از متغیر روحیه مادر است یعنی روحیه مادر اثر مستقیم بر وضعیت جنین دارد.

 

دوره پرستاری (تولد تا 3 سالگی)

 

سه سال اول زندگی در حکم ساختمانی است که پایه آن پی‌ریزی می‌شود  کودکانی که در 5 سال اول زندگی در پرورشگاه و جدا از مادر بزرگ‌ شده‌اند حدود 12 مشخصه ونشانه بارز دارند : - از نظر روحی و جسمی پایین‌ترند – رنگ پریده هستند – ضعیفند، تحرک جسمی آنان کمتر است، گوشه‌گیر هستند، حالات عصبی مثل تیک وساییدن دندان تمایل به پرخاشگری پیشرفت درسی این کودکان کمتر از کودکان محیط خانه است. تمایل به تکروی و تفرد دارند تمایل به هنجار شکنی در این کودکان فراوان دیده می‌شود (قانون‌شکنی و بزه‌کاری)

 

ویژگی‌‌‌های دوره پرستاری

 

1-  میحط مساعد: نخستین شرط برای رشد کودک در این دور محیط مساعد که شامل بهداشت خانواده و تغذیه مادران شیرده و . . . است آنچه شیر مادر را دارای تاثیر فراوان می‌کن د گرمای وجود مادر و احساس امنیت کودک در آغوش مادر است.

 

2-  تنظیم اعمال کودک: برای غذاخوردن واستراحت کودک باید برنامه منظمی تنظیم کرد. بگذاریم کودک خودش به خواب برود نه اینکه مرتب او را تکان دهیم یا در آغوشمان راه ببریم. فقط باید شرایط طبیعی مناسب مثل تاریکی نسبی و حرارت هوا را تنظیم کنیم.

 

3-   فعالیت‌های اعصاب حسی و حرکتی: کودک‌ کم‌کم تطابق میان دیدن، لمس‌کردن، شنیدن و غیره را کسب می‌کند واگر چیزی را پیش چشمش بگیریم آن را با دستش نمی‌گیرد در حدود 4 ماهگی.

 

وجود ارتباط صحیح میان مادر و کودک رسیدن به این مرحله را تسریع خواهد کرد. وقتی مراحل رشد کودکان را بررسی می‌کنیم به 4 نکته  اساسی باید توجه کنیم:

 

1-  خصوصیات کلی و عمومی هر مرحله: مثلا افراد در سنین بالا وقتی سالهای دهه پنجم زندگی را می‌گذارنند و وارد دهه ششم می‌شوند که یک دوره جاافتادگی است یک مقدارمحافظه‌کار می‌شوند. بلوغ و نوجوانی خصوصیات کلی خاص خود را دارد مثل  اینکه افراد دراین دوره از یک نوع شتاب و سرعت زیاد در رشد برخورار هستند و  تناسب میان رشد دست و پا و رشد قسمت‌های دیگر بدن وجود ندارد.

 

2-  نیازهای مخصوص هر مرحله: کودک در این سن باید با تمام وجود امنیت عاطفی و حمایت را از جانب مادر احساس کند. نیاز ویژه‌ای که کودک دراین دوره دارد این است که همیشه خودش را در پناه حمایت و پشتیبانی مادر احساس کند. شناخت این ویژگی‌ها ونیازها گام بعدی است. نیاز ویژه نوجوانی، احترام به شخصیت است و این نیاز در هیچ دوره‌ای با این شدت مشهود نیست.

 

3-  شناخت مشکلات هر مرحله: مادری که دو مرحله پیشنی را طی می‌کند حالا می‌تواند تصویری از مشکلات فرزندش درهر دوره‌ای که باشد پیدا کند. مثلا از نظر آسیب شناسی اجتماعی گروهی که بیشتر در معرض خطاهای اجتماعی قرار دارند نوجوانان 12 تا 16 سال هستند اگر کسی تصویری روشن از مشکلات هر دوره داشته باشد با دید آگاهانه‌تری به مسائل آن خواهد نگریست. داشتن تصویری روشن از مشکلات دوره دبستانی مستلزم مراحل پیشین است.

 

4-  چگونه با کودک خود رفتار کنیم؟ وقتی مادر مراحل سه‌گانه قبلی را طی کرد روش برخورد صحیح را می‌یابد ودست یافتن به این مرحله بدون سپری کردن سه مرحله قبلی غیرممکن است.

 

دوره کودکستانی (3 سالگی تا 6 سالگی)

 

در این دوره مادران بیش از پدران در تربین فرزند خود نقش دارند: زیرا کودک را از نظر میزان وابستگی به خود در حد اعتدال نگه داشته و بتدریج وارد اجتماع می‌کنند باهمبازی‌هایش تنها می‌گذارند و باعث ایجاد روابط سالم میان او و جامعه می‌شوند.

توضیحات بیشتر و دانلود



صدور پیش فاکتور، پرداخت آنلاین و دانلود